ALMELO - Robots gaan een grote rol spelen bij de oplossing van de woningnood, als het aan bouwbedrijf Plegt-Vos ligt. „Je kunt wel snel een miljoen huizen willen bouwen, maar daar hebben we simpelweg niet de vaklieden voor”, zegt directeur Theo Opdam. Het 118 jaar oude Twentse familiebedrijf bouwt nu een ’slimme huizenfabriek’, waar jaarlijks 1300 huizen uit kunnen rollen. Met de optie op duizenden meer.
Opdam schetst de voordelen aan de hand van een wc. „Bij de bouw van een wc heb je te maken met elf disciplines: een loodgieter, een elektricien, een timmerman, een tegelzetter, noem maar op. Als de één zijn werk niet doet, kan de ander niet aan de slag. Door dat allemaal op één plaats samen te brengen, kun je sneller, goedkoper en ook beter produceren.”
Maar een wc kun je toch niet zomaar ergens in een huis planten? Opdam: „Jawel hoor, die gaat gewoon vanuit de fabriek op een vrachtwagen naar de bouwplaats. Net als badkamers. Dan zit alles erop en eraan, de wasbak, zelfs de spiegel.”
Bouwput
De slimme huizenfabriek verrijst op het Bedrijvenpark Twente in Almelo. „We hebben dit terrein op de groei gekocht”, zegt Opdam bij de bouwput. „We kunnen er hallen bij zetten. Maar de eerste stap zou zijn om in de eerste hal naar twee ploegendiensten te gaan.” Vanaf begin 2022 moet de fabriek in bedrijf zijn. Naar verluidt bedraagt de investering ongeveer €20 miljoen.
Plegt-Vos heeft 450 werknemers en is dit jaar al goed voor ongeveer 1500 woningen. Het heeft al een fabriek in het naburige Langeveen, waar onder meer daken en gevels worden geproduceerd.
Maar de nieuwe fabriek is van een heel andere orde, benadrukt Opdam. „Zo’n fabriek heb je nog niet in Nederland. Er wordt wel al prefab geproduceerd, maar daarbij komt ook veel vakmanschap kijken. We zijn gerobotiseerd, anderen niet. In onze fabriek komen zelfs geen bouwvakkers te werken, maar ongeveer dertig operators die de machines moeten bedienen. We doen alles zelf: stekkerdozen, ramen, complete daken.”
Bouwvakkers
Moeten bouwvakkers nu vrezen voor hun baan? Opdam: „Zeker niet. Bouwvakkers hebben we hard nodig op andere plekken, bijvoorbeeld om de woningen in elkaar te zetten. Maar vaklieden vergrijzen en op de scholen kiezen te weinig leerlingen voor het vak.”
De robots bouwen de gevels op een frame van hout. „Daar komt plaatmateriaal overheen en daarna lijmen we er steenstrips op. Het ziet er net zo uit als een gewone stenen muur.”
Maar is het ook dezelfde kwaliteit als een ouderwetse muur?” „Misschien zelfs wel beter”, valt marketingmanager Jeroen Slaghekke in. „De kwaliteit is beter te waarborgen. Je hebt geen last van slecht metselwerk of weersinvloeden. Alles gebeurt binnen vaste omstandigheden in de fabriek.” De huizenfabriek kan zowel rijtjeshuizen bouwen als appartementen. De verschillende delen worden dan in en rond het casco geplaatst.
Plegt-Vos richt zich ook zeker niet alleen op Twente en omgeving. „We bouwen nu al meer in het westen dan hier”, zegt Slaghekke. Zo worden nu in Utrecht 416 huurappartementen gebouwd. In Amsterdam en Dordrecht zijn ook projecten van die omvang.
Randstad
Juist voor de Randstad zijn de robothuizen ideaal, zegt hij. „Je komt aanrijden met de materialen, je zet het in elkaar en je bent ervan af. Dat is heel prettig in drukke binnensteden.” De bedoeling is natuurlijk dat dit alles meehelpt om goedkoper huizen te kunnen neerzetten. „Volgens een onderzoek van McKinsey zijn besparingen van 10 tot 20% mogelijk als je het op een nieuwe manier aanpakt”, zegt directeur Opdam.
De prijs daarvoor is dat alle huizen eenheidsworst zijn, hoor je wel eens zeggen over prefab. Volgens Opdam hoeft dat helemaal niet. „Wij willen juist dat architecten hun eigen ontwerpen kunnen maken. Onze specialisten zullen dat dan vertalen naar de machines.”
